Cây bòi vị còn có tên gọi khác là Chí câu lỏ (tiếng Mông), cây rạo rực…. Cây có tên gọi là cây bòi vịt bởi vì hình dáng quả rất giống với bộ phận sinh dục của con vịt.
Cây bòi vịt khá xa lạ với người miền xuôi, nhưng đây lại là một loại thảo dược được người Mông vùng Tây Bắc tôn sùng, coi bòi vịt là một loại thần dược tăng cường sức khỏe, đặc biệt là sức khỏe sinh lý. Trai tráng người Mông khi lập gia đình, món quà mà bố mẹ tặng cho không khi nào thiếu 1 bình rượu bòi vịt.
Khu vực phân bố quả bòi vịt
Cây bòi vịt thường chỉ thấy mọc ở một số tỉnh miền núi phía Tây Bắc như: Sơn La, Hòa Bình, Yên Bái…và một số tỉnh lân cận.
Cách chế biến và thu hái quả bòi vịt
Là loài cây thân gỗ nhỏ, sống lâu năm. Người dân vùng cao thường đi đào rễ cây quanh năm, quả bòi vị thì thường được thu hái vào khoảng thời gian từ tháng 9 đến tháng 10 hàng năm (Khi quả chín chuyển màu đỏ là dùng được).
Người dân thường chế biến ở dạng tươi, ngoài ra có thể lấy quả, rễ thái mỏng phơi khô để bảo quản dùng dần trong năm.
Bộ phận dùng cây bòi vịt
Quả và rễ bòi vịt là những bộ phận được dùng làm thuốc. Ngoài ra nhiều nơi còn dùng cả thân cây.
Thành phần hóa học cây bòi vịtCây mới được dùng trong phạm vi nhân dân nên chưa có tài liệu nghiên cứu về loài cây này.
Tính vị bòi vịt
Quả bòi vịt có vịt ngọt nhẹ, mùi hơi thơm (Rượu bòi vịt màu đỏ, mùi thơm). Vào 2 kinh tỳ và thận.
Công dụng cây bòi vịt
- Theo kinh nghiệm dân gian của người Mông rượu bòi vịt có một số công dụng chính như sau:
- Tăng độ cứng cậu nhỏ
- Tăng cường sinh lý nam giới
- Kéo dài thời gian yêu, điều trị xuất tinh sớm
- Hoạt huyết, tăng cường lưu thông máu
- Phòng và điều trị bệnh vô sinh ở nam giới như (Tinh trùng yếu, liệt dương, tắc ống dẫn tinh….)
- Tăng cường tiêu hóa, bồi bổ cơ thể
Đối tượng sử dụng bòi vịt
- Rượu bòi vịt thích hợp dùng cho mọi đối tượng, kể cả người bệnh cũng như người bình thường đều nên sử dụng loại rượu đặc biệt này. Rượu đặc biệt tốt những bệnh nhân đang mắc các chứng bệnh về sinh lý nam như: Xuất tinh sớm, yếu sinh lý, chậm con…..
Cách ngâm rượu bòi vịt
Chuẩn bị: 01 kg quả bòi vịt tươi, 03 lít rượu gạo 45 độ loại chuẩn, 01 bình thủy tinh hoặc sành sứ. ngâm càng nâu sử dụng càng tốt.
Chế biến: Quả tươi đem rửa sạch (Có thể ngâm cả quả hoặc thái quả thành từng miếng mỏng rồi đem ngâm), để dáo nước, tráng qua rượu 1 lần sau đó tiến hành ngâm.
Rượu cây bòi vịt
Cách ngâm: Bỏ nguyên liệu vào bình, đổ rượu lên. Tỷ lệ ngâm 1kg quả tươi ngâm với 3 lít rượu, đổ rượu sao cho rượu ngập hết là được. Đậy nắp bình, ngâm trong thời gian khoảng 1 tháng trở lên là dùng được.
Cách dùng, liều dùng bòi vịt
Liều dùng: Không quả 50ml/ngày
Rượu bòi vịt rất tốt, nhưng theo các chuyên gia ta không nên dùng quá liều quy định, nếu dùng quá có thể gây phản tác dụng. Rượu bòi vịt nên dùng trong bữa ăn hàng ngày, mỗi bữa dùng 2-3 ly nhỏ.