Cây thạch hộc tía

Thạch hộc tía, công dụng thạch hộc, địa chỉ bán thạch hộc tía

Cây thạch hộc thật chất là một loại hoa lan thường sống bám trên những cây gỗ lớn trong rừng người ta thu hái cây thạch hộc tía đem về cắt nhỏ phơi khô để sử dụng chữa bệnh rất hiệu quả, thạch học là vị thuốc quý từ xưa ngày nay dười nền y học hiện đại còn người đã tìm hiểu kỹ hơn về loại dược liệu quý này.

Cây thạch hộc tía

Thần dược thạch hộc tía

Trong cổ thư đông y Trung Quốc cách đây hơn 1.000 năm đã xác định ở Trung Quốc có 9 loại tiên dược. Và thạch hộc được xếp hạng đầu.

Thạch hộc tía có tên khoa học Dendrobium officinale Kimura et Migo, thuộc chi Thạch hộc, họ Lan (Orchidaceae), phân bố tự nhiên chủ yếu ở vùng rừng có độ cao 1.000 - 3.400 m so với mặt biển, thường phụ sinh vào cây gỗ hoặc vách đá có mọc rêu dưới tán rừng.

Đặc trưng hình thái và phân bố

Thạch hộc là cây phụ sinh mọc trên cây gỗ hay vách đá, cao 30 - 50 cm, thường mọc thành khóm. Thân hơi dẹt, có rãnh dọc, phía trên hơi dày hơn, có đốt dài 2,5 - 3,0 cm, có vân dọc. Thân thạch hộc tía có màu tía, thân các thạch hộc khác có màu xanh. Lá mọc so le thành dây đều hai bên thân, thuôn dài, hầu như không cuống, đầu lá hơi cuộn hình móng, có 5 gân dọc, dài 12 cm, rộng 2 - 3 cm. Cụm hoa ở kẽ lá. Hoa to màu hồng, mọc thành chùm trên những cuống dài, mang 2 - 4 cánh hoa có cánh môi hình bầu dục, nhọn, cuốn thành phễu trong hoa, ở họng hoa có những điểm màu tím. Quả nang hơi hình thoi, khi khô tự mở. Hạt rất nhiều và nhỏ như bụi phấn.

Mùa hoa tháng 2 - 4, mùa quả tháng 4 - 6. Cây mọc hoang ở rừng núi trên cây gỗ, được trồng làm cảnh ở Việt Nam.

Trên thế giới họ Lan có 1.400 loài, trong đó Trung Quốc có 81 loài. Trong chi Thạch hộc có nhiều loài dùng để làm thuốc quý. Ở Trung Quốc chi Thạch hộc có 14 loài và 12 loài phụ, trong đó chỉ có 11 loài làm thuốc quý nhưng Thạch hộc tía là loại làm thuốc tốt nhất, được bán với giá cao nhất trên thị trường.

Các loài Thạch hộc thường thấy là:

- Thạch hộc Kim thoa cũng là cây thảo bản lâu năm, mọc thành bụi, phân bố chủ yếu ở Quý Châu, Tứ Xuyên, Quảng Tây (Trung Quốc), cũng có công dụng làm thuốc chữa một số bệnh.

- Thạch hộc tía (Thiết bì) với đặc trưng vỏ cây có màu xanh tía, là cây thảo bản phụ sinh lâu năm, sống bám vào cây gỗ lớn rừng nguyên sinh có độ ẩm cao hoặc ở vách đá ẩm ướt, ưa khí hậu ẩm và râm mát, có giá trị độc đáo về dược phẩm.

- Thạch hộc Cầu hoa thân đứng hoặc nghiêng, mọc trên cây gỗ rừng độ cao 750 - 1.800 m, hoa rất đẹp, thường dùng làm cây cành.

- Thạch hộc Cổ chùy là cây thảo bản phụ sinh lâu năm, mọc bám vào cây gỗ rừng thường xanh hoặc vách đá rừng thưa, độ cao 500 - 1.600 m, phân bố ở Ấn Độ, Myanma, Thái Lan, Lào, Việt Nam.

- Thạch hộc Lưu tô (đuôi ngựa) phân bố chủ yếu ở Quý Châu, Vân Nam, Quảng Châu ở độ cao 600 - 1.700 m, phụ sinh trên cây gỗ rừng kín hoặc vách đá ẩm ướt, phân bố ở nhiều nước Ấn Độ, Nê Pan, Xích Kim, Bu Tan, Myanma, Thái Lan, Việt Nam. Rất dễ sinh trưởng, mọc nhanh, năng suất cao, cũng có tác dụng nhất định về công năng dược liệu.

- Thạch hộc Thủy thảo rất dễ trồng, sinh trưởng nhanh, năng suất cao, cũng có công năng làm dược liệu chữa một số bệnh.

- Thạch hộc Hooc sơn phân bố ở huyện Hooc Sơn, An Huy - Trung Quốc, có công dụng làm dược liệu để chữa một số bệnh.

Ở Việt Nam họ lan có nhiều loài, phân bố ở các vùng núi từ Bắc vào Nam, nhiều loài đã bị tuyệt chủng hoặc bị đe dọa tuyệt chủng, một số loài nằm trong danh mục sách đỏ Việt Nam, trong đó có loài lan Thạch hộc Dendrobium nobile Lindl. phân bố ở vùng trung du miền núi phía Bắc Việt Nam đang được nghiên cứu nhân giống và nuôi trồng để làm thuốc.

Công dụng thạch hộc và hiệu quả kinh tế

Thành phần hóa học:

Trong thân Thạch hộc tía có hàm lượng alkaloit sinh học chiếm tới 0,3%, trong đó những chất amine đã được giám định cấu trúc gồm dendrobine, dendramine, nobilonine, dendrin, 6-hydroxy-dendroxine, shiunin, shihunidine và muối amoniac N-methyl-dendrobium, 8-epidendrobine, các chất này có vị hơi đắng.

Thạch hộc làm thuốc có nhiều hoạt chất có hoạt tính sinh học quý. Thạch hộc tía giàu polysacarit thạch hộc, alkaloit thạch hộc, các acid amine và nhiều chất khoáng kali, canxi, magie, mangan, đồng, titan và nhiều nguyên tố vi lượng, trong đó polysacarit thạch hộc tới 22%, hàm lượng các acid amine như glutamic, asparagic, glucin chiếm tới 35% tổng lượng acid amine. Ngoài ra Thạch hộc tía còn có những hợp chất đặc thù như phenanthryn, bibenzyl , keton, ester và các chất nhầy, hợp chất amidon.

Thân Thạch hộc có dầu bay hơi, trong đó có chất manool của hợp chất ditecpen chiếm hơn 50%.

Chỉ có kiểm nghiệm các thành phần hợp chất trên mới khẳng định được đúng là loài Thạch hộc tía, tránh nhầm lẫn với hàng giả.

Trong cổ thư đông y Trung Quốc cách đây hơn 1.000 năm đã xác định ở Trung Quốc có 9 loại tiên dược được xếp theo thứ tự như sau: Thạch hộc, Tuyết liên, Nhân sâm, Thủ ô, Phục linh, Tùng dung, Linh chi, Ngọc trai, Đông trùng hạ thảo, trong đó Thạch hộc xếp đầu bảng.

Giá trị của thạch hộc có 2 loại công năng chủ yếu:

Làm thuốc: Thạch hộc tía có giá trị độc đáo và công năng bảo vệ sức khỏe, đã trở thành sản phẩm bổ dưỡng từ lâu đời.

Thạch hộc tía có thể dùng đơn độc hoặc phối trộn với các dược liệu khác, đã có hơn 100 bài thuốc từ Thạch hộc được thị trường đón nhận. Trong dược điển có đề cập đến nhiều loài Thạch hộc nhưng tốt nhất vẫn là Thạch hộc tía.

Nghiên cứu về dược lý hiện đại, Thạch hộc tiá có tác dụng chống ung thư, chống lão hóa, tăng sức đề kháng của cơ thể, làm dãn mạch máu và kháng đông máu, được sử dụng rộng rãi trong lâm sàng và làm các bài thuốc.

- Làm thực phẩm: Cách sử dụng làm thực phẩm có nhiều cách như nấu súp với hồng sâm, với bách sa sâm lợi phổi sinh tân. Ngoài ra có thể nấu cháo Thạch hộc, trà Thạch hộc và nhiều món ăn khác.

Những năm gần đây công năng làm thực phẩm chức năng đã được khám phá thêm, là sản phẩm thiên nhiên an toàn và bổ dưỡng.

Thạch hộc khô dùng chữa bệnh

Thạch hộc  ( Herba Dendrobii) giúp giảm đau nhẹ, hạ nhiệt , chứng vị nhiệt

Thạch Hộc là vị thuốc được ghi đầu tiên trong sách Bản kinh. Thạch Hộc ( Caulis Dendrobii) là thân phơi hay sấy khô của nhiều loại nhiều loại Thạch hộc như Hoàng thảo thạch hộc ( Dendrobium loddgesii), Hoàng thảo Thạch hộc ( Dendrobium candidum Wall ex Lindi.), Kim thoa thạch hộc ( Dendrobium nobile Lindi), v..v.

Cây thuốc trên nhỏ dưới to, giống như cái hộc, mọc ở núi đá nên có tên Thạch hộc. Ở nước ta, cây Thạch Hộc mọc nhiều ở miền Bắc và miền Trung.

Tính vị qui kinh:

Vị ngọt tính hàn. Thạch hộc tía có vị hơi ngọt hơi đắng vào 3 kinh phế, vị, thận, công năng tư âm, thanh nhiệt, chỉ khát, hư hao, gầy yếu, miệng khô.

Theo các sách thuốc cổ:

• Sách Trấn nam bản thảo: tính bình, vị ngọt nhạt.
• Sách Bản kinh: vị ngọt bình.
• Sách Dược phẩm hóa nghĩa: vị đắng tính lương.

Về qui kinh:

• Sách Bản thảo kinh sơ: nhập túc dương minh, thiếu âm, thủ thiếu âm.
• Sách Bản thảo cương mục: túc thái âm tỳ, túc thiếu âm hữu thận.
• Sách Dược phẩm hóa nghĩa: nhập 3 kinh Phế Thận Vị.

Tác dụng dược lý thạch hộc tía

1. Trên súc vật thực nghiệm, nước sắc cho uống làm tăng tiết dịch vị, trợ tiêu hóa, làm tăng nhu động ruột và thông tiện, nhưng liều cao thì tác dụng ngược lại làm tê liệt cơ ruột. Nồng độ thuốc thấp có tác dụng hưng phấn tá tràng cô lập của thỏ, nồng độ cao thì có tác dụng ức chế.
2. Có tác dụng hạ nhiệt, giảm đau nhẹ ( trích yếu văn kiện nghiên cứu Trung dược, nhà xuất bản Khoa học 1965, trang 129).
3. Trên súc vật thực nghiệm, Thạch Hộc có tác dụng làm tăng đường huyết ở mức độ trung bình, lượng cao Thạch hộc có thể ức chế hô hấp, tim, hạ huyết áp.

Theo các Y văn cổ:

• Sách Danh y biệt lục: " ích khí, bình vị khí, trưởng cơ nhục, trục nhiệt tà ở bì phu, chân gối lạnh đau, tê yếu, định chí trừ kinh".
• Sách Bản kinh: " chủ thương trung, trừ tý hạ khí, bổ ngũ tạng hư lao, gầy yếu cường âm".
• Sách Bản thảo bị yếu: " trị di mộng tinh, hoạt tinh".
• Sách Dược phẩm hóa nghĩa: " chủ trị phế nhiệt cửu hư, khái thấu bất chỉ ( ho lâu khó cầm).
• Sách Bản thảo tái tân: " thanh vị nhiệt, trừ tâm trung phiền khát, trị thận kinh hư nhiệt, an thần định kinh".

Ứng dụng lâm sàng thạch hộc tía

2.Trị chứng vị nhiệt ( thường có lở lóet mồm), kèm ăn vào dễ nôn, nôn khan.( trường hợp viêm dạ dày mạn): dùng bài:

• Thanh vị dưỡng âm thang: Thạch hộc 12g, Bắc Sa sâm 16g, Mạch môn, Hoa phấn, Bạch biển đậu, Trúc nhự tươi mỗi thứ 12g, Giá đậu tươi ( mầm đậu sống) 16g, sắc uống.

1.Dùng chữa bệnh nhiễm thời kỳ hồi phục, thuốc có tác dụng dưỡng vị giải nhiệt: phối hợp với Sinh địa, Huyền sâm, Sa sâm . dùng bài:

• Thạch Hộc thang ( Chứng trị chuẩn thằng): Thạch hộc thang, Mạch môn ( bỏ lõi), Sinh địa, Viễn chí, Phục linh, Huyền sâm, mỗi thứ 40g, Chích Cam thảo 20g, tán bột, mỗi lần 16g, thêm Gừng tươi 5 lát, sắc uống.
• Trường hợp sốt khát nước, mồm khô, có thể dùng Thạch hộc 8 - 16g, sắc uống giải khát, nếu sốt cao kết hợp với Thạch cao, Tri mẫu, dùng tốt.

4.Một số bài thuốc kinh nghiệm có Thạch hộc:

• Thuốc trị ho đầy hơi: Thạch Hộc 6g, Mạch môn đông 4g, Trắc bá diệp 4g, Trần bì 4g, nước 300ml, sắc còn 200ml, uống trong ngày.
• Thuốc trị chứng hư lao gầy mòn: Thạch hộc 6g, Mạch môn 4g, Ngũ vị tử, Đảng sâm, Chích Cam thảo, Câu kỷ tử, Ngưu tất, Đỗ trọng mỗi thứ 4g, nước 300ml, sắc còn 200ml, chia 3 lần uống trong ngày.

3.Trị khát phương:

• Thạch hộc 12g, Thiên hoa phấn 24g, Tri mẫu 16g, Mạch môn 12g, Bắc sa sâm 20g, Sinh địa 20g, Xuyên liên 4g, sắc uống.

Liều lượng và cách dùng:

• Liều 6 - 15g, tươi dùng liều 15 - 30g, dùng thuốc thang nên cho vào trước.
• Thuốc tươi thanh nhiệt sinh tân mạnh.
• Không dùng trong trường hợp thấp thịnh hư hàn.

Địa chỉ bán thạch hộc, nơi bán cây thành hộc uy tín, thạch hộc tía chất lượng cao nhất.

Thạch hộc được thú hái trong tự nhiên được sắt nhỏ phơi khô để sử dụng chữa bệnh, thạch hộc tía có giá cao trên thị trường bới hàng rất hiếm và có tác dụng hỗ trợ ung thư khá tốt, hiện nay chúng ta chưa biết sử dụng nhiều mà chủ yếu xuất khẩu sang trung quốc.

Quý khách cần mua thạch hộc hãy liên hệ với chúng tôi để được tư vấn giao hàng miễn phí tại thành phố hồ chí minh.