Chữa mât ngủ lâu năm bằng củ bình vôi khô

Chữa mât ngủ lâu năm bằng củ bình vôi khô

Cùng với hoa tam thất, nụ tam thất bao tử , cây lạc tiên, cây xạ đen là những vị thuốc quý có tác dụng an thần, chữa bệnh mất ngủ khá hiệu quả, chúng ta không thể không nhắc đến củ bình vôi, một loại thảo dược quý rất tốt cho giấc ngủ.

Mô tả cây

Tên gọi khác: còn gọi là củ một, củ mối trôn, ngải tượng, tử nhiên.

Tên khoa học: Stephania rotundaLour. Thuộc họ Tiết dê Menispermaceae.

Củ bình vôi là phần thân phình to của cây bình vôi. Cây có tên bình vôi vì phần thân phình to của cây có hình dáng rất giống bình đựng vôi mà ngày xưa nhiều người thường dùng để tôi vôi ăn trầu.

Cây bình vôi là dạng cây dây leo, chỉ có một đoạn thân giáp với mặt đất phình to ra (nhiều người nghĩ đây là củ của cây, nhưng không phải mà là thân, nếu gọi đúng tên phải là dây bình vôi), lưu ý: tránh nhầm lẫn với củ gà ấp, đây là 2 loại cây hoàn toàn khác nhau. Lá bình vôi hình trái tim, mọc so le. Hoa nhỏ, màu xanh nhạt. Quả hình cầu, chín màu đỏ, hạt hình móng ngựa.

Cây phân bố ở khắp các tỉnh miền núi phía Bắc nước ta, đặc biệt là ở những tỉnh có núi đá như: Hòa Bình, Ninh Bình, Lai Châu...

Củ được thu hái quanh năm làm thuốc. Sau khi thu hái về, người ta thái mỏng phơi khô sắc nước uống hoặc ngâm rượu.

Để tránh ngộ độc, chỉ nên sử dụng với liều nhỏ

Vì củ bình vôi mọng nước, nên khi phơi khô 5kg tươi mới được 1kg khô.

Từ những năm 1940, nhà khoa học Bùi Đình Sang đã tìm ra môt hoạt chất quý trong củ bình vôi và đặt tên cho nó là: Rotundin.

Kết quả nghiên cứu của các nhà khoa học Liên xô về tác dụng của hoạt chất Rotundin trong củ bình vôi:

- Rotundin rất ít độc.

- Hoạt chất Rotundin có tác dụng trấn kinh.

- Rotundin có tác dụng bổ tim.

Khác nhà khoa học Liên Xô chứng minh hoạt chất Rotundin có tác dụng an thần, gây ngủ, chống co quắp và hạ huyết áp.

1. Bộ phận nào được dùng làm thuốc trong y học cổ truyền?

Bộ phận dùng làm dược liệu là củ của cây bình vôi. Củ là phần gốc của thân cây phình ra. Củ được thu hoạch quanh năm, nhưng nếu thu hoạch vào tầm mùa thu sang mùa đông thì hoạt chất trong củ sẽ đạt chất lượng tốt hơn.

Củ bình vôi cần được trải qua quá trình bào chế mới sử dụng được, thường là cạo bỏ vỏ đen ở ngoài hoặc thái thành miếng trước khi ép chiết lấy tinh chất hoặc ngâm rượu hoặc phơi, sấy khô hoặc cà thành bột.

2. Vì sao củ bình vôi là 'khắc tinh' của bệnh mất ngủ lâu năm?

Theo Y học hiện đại, thành phần hóa học của củ bình vôi chứa chủ yếu là các alkaloid như rotundin, cycleanin, stepharin, roemerin.

Rotundin có tác dụng an thần, gây ngủ, giảm đau rõ rệt; cycleanin có tác dụng kháng viêm; roemerin có tác dụng gây tê tại chỗ; stepharin có tác dụng kháng cholinesterase. Từ đó các chế phẩm thuốc từ củ bình vôi có tác dụng duy trì trạng thái thư giãn, an thần, trị mất ngủ.

Theo y học cổ truyền, cây bình vôi có vị đắng ngọt, tác dụng an thần, bổ phế, trấn kinh, khắc phục được các chứng suy nhược, thất miên, cốt chưng, huyễn vựng, suyễn thở. Thường phối hợp với các vị thuốc khác với liều dùng 4 – 12g, dạng thuốc sắc hoặc thuốc bột.

3. Bài thuốc chữa bệnh từ bình vôi

- Chữa mất ngủ do căng thẳng, stress, áp lực công việc

Bài 1:Củ bình vôi, lạc tiên, lá vông nem, mỗi vị 12g, tim sen 6g, cam thảo 6g. Sắc uống, ngày một thang.

Bài 2: Hạt sen, long nhãn, nhân hạt táo chua (sao) mỗi vị 10 - 15g, củ bình vôi 8g, lá vông nem 12g. Sắc uống ngày 1 thang, uống trong ngày và trước khi ngủ 30 phút.

Bài 3 - Rượu trắng ngâm củ bình vôi: Củ bình vôi phơi khô và rượu trắng 40 độ theo tỷ lệ 1:5 (1kg củ phơi khô và 5 lít rượu). Ngâm khoảng 4 tuần là dùng được, uống ngày 2-3 lần, mỗi lần khoảng 20-30 ml.

Củ bình vôi sử dụng trong thuốc thang và ngâm rượu có tác dụng chữa mất ngủ.

- Chữa viêm nhiễm đường hô hấp trên: Củ bình vôi, huyền sâm, cát cánh, mỗi vị 12g, trần bì 10g. Sắc uống, ngày một thang.

- Hỗ trợ chữa viêm đau khớp do gout: Dùng 3 - 6gram bột củ bình vôi khô tán ra, hòa cùng với nước nóng và sử dụng đều đặn hàng ngày. Cần uống hết trong ngày và bảo quản bột trong bình kín tại nơi khô ráo để bột còn nguyên dưỡng chất.

4. Lưu ý khi dùng các chế phẩm từ củ bình vôi chữa mất ngủ

Do có tính chất an thần, gây ngủ nên khi sử dụng cần thận trọng khi lái xe, làm việc trên cao hoặc những công việc liên quan máy móc cần sự tỉnh táo.

Hoạt chất roemerin có trong củ bình vôi nếu sử dụng quá nhiều sẽ gây tê niêm mạc và làm giảm nhịp đập của tim. Nếu bệnh nhân có tiền sử biến cố tim mạch, rối loạn nhịp tim thì cần phải rất thận trọng.

Trong củ bình vôi cũng có một ít độc tố, bệnh nhân không nên tự ý sử dụng khi chưa có chỉ định của người có chuyên môn. Chỉ dùng 30gr bình vôi 1 ngày, trên 30gr có thể gây ngộ độc, ảnh hưởng tới sức khỏe.

Các đối tượng người cao tuổi mất ngủ kinh niên, phụ nữ đang mang thai hoặc đang cho con bú… cần thận trọng.