Cây xuyên tâm liên

Cây xuyên tâm liên, công dụng xuyên tâm liên, địa chỉ bán xuyên tâm liên

Cây xuyên tâm liên là loại cây thân thảo mọc hoang ở nhiêu nơi chủ yếu là khu vực miền trung

Theo Y học cổ truyền,  xuyên tâm liên có vị đắng, tính hàn, có tác dụng thanh nhiệt giải độc, hoạt huyết, tiêu thũng chỉ thống. Thường được dùng trị cảm sốt, cúm, trị ho, viêm họng, viêm phổi, sưng amidan, viêm đường tiết niệu, viêm âm đạo, khí hư, đau bụng kinh, viêm nhiễm đường ruột, tăng huyết áp, đau nhức cơ thể, tê thấp, mụn nhọt..

Cây công cộng còn có tên khác là cây cồng cộng, khổ đởm thảo, nhất kiến hỷ, trong Đông y gọi là xuyên tâm liên. Là loại cây nhỏ sống 1 - 2 năm, mọc thẳng đứng, có thể cao đến 1m. Thân vuông, phân nhánh nhiều, các cành mọc theo 4 hướng. Lá mọc đối, có cuống ngắn, phiến lá hình trứng. Hoa nhỏ, màu trắng có điểm hường, mọc thành chùm ở nách lá hay ở ngọn cành. Quả nang dài. Hạt hình trụ, thuôn dài, màu nâu nhạt. Bộ phận dùng làm thuốc là phần trên mặt đất của cây thu hái vào đầu thu khi cây bắt đầu ra hoa, cắt thành từng đoạn, phơi hoặc sấy.

Xuyên tâm liên có tác dụng thanh nhiệt.

Bà con ở một số địa phương theo kinh nghiệm dân gian dùng cây này làm thuốc bổ cho phụ nữ sau khi sinh đẻ bị ứ huyết, đau nhức tê thấp, kinh nguyệt bế tắc.  Dùng ngoài giã đắp mụn nhọt, ghẻ lở. Dùng ngoài không kể liều lượng giã đắp hoặc nấu nước rửa. Có thể chế thuốc mỡ để bôi.

Bộ phận dùng

Toàn cây gồm: Lá, thân và rễ được dùng làm thuốc. Cây được thu há quanh năm, mùa hè ta thường dùng thân lá, mùa đông dùng rễ đem cắt ngắn, phơi khô để làm thuốc.

Thành phần hóa học

Trong cây có hàm lượng tanin khá cao, ngoài ra còn có glucozit đắng androgaphiolide, neoandrographiolide.

Tính vị

Cây có vị đắng, tính mát. Vào 2 kinh phế và can.

Công dụng xuyên tâm liên

Y học cổ truyền coi xuyên tâm liên là vị thuốc điều trị các bệnh viêm nhiễm. Dưới đây là một số công dụng chính của vị thuốc này:

• Tác dụng thanh nhiệt, giải độc

• Điều trị viêm đường hô hấp như (Viêm phổi, viêm họng, viêm phế quản…)

• Điều trị viêm gan cấp (Viêm gan B)

• Đắp ngoài để điều trị rắn độc cắn

• Điều trị viêm hệ tiêu hóa (Viêm ruột cấp, viêm dạ dày cấp, đau bụng, đi ngoài…)

• Điều trị viêm nhiễm cấp hệ bài tiết (Viêm thận cấp, viêm tiết niệu, viêm bàng quang…)

• Điều trị mọn nhọt, viêm nhiễm

Một số bài thuốc thường dùng xuyên tâm liên

Chữa ho do lạnh: Xuyên tâm liên 12g, địa cốt bì 10g, tang bạch bì 10g, cam thảo 8g. Tất cả các vị cho vào ấm đổ 3 bát nước, sắc còn 1 bát, chia 2 lần uống trong ngày. Uống lúc còn ấm. Dùng liền 5 ngày.

Hỗ trợ điều trị viêm amidan: Xuyên tâm liên, huyền sâm, mạch môn, kim ngân hoa mỗi vị 12g. Tất cả các vị cho vào ấm đổ 3 bát nước, sắc còn 1 bát, chia 2 lần uống trong ngày. Uống lúc còn ấm. Dùng liền 9 ngày.

Chữa cảm mạo, đau đầu: Xuyên tâm liên 45g tán thành bột mịn; ngày uống 3 lần, mỗi lần 2g bột thuốc, chiêu thuốc bằng nước ấm. Dùng liền 5 ngày.  Sau đó ăn cháo nóng.

Lở ngứa, rôm sảy, mụn nhọt: Lá xuyên tâm liên 1 nắm giã nát với rượu, dùng để xoa, đắp tại chỗ. Kết hợp cho uống thuốc sắc: Kim ngân hoa, sài đất, bèo cái, lá trắc bá, lá tre, mỗi thứ một nắm nhỏ, sắc đặc uống ngày một thang, chia 2 - 3 lần. Dùng đến khi khỏi.

Hỗ trợ chữa viêm phế quản: Xuyên tâm liên, huyền sâm, mạch môn mỗi thứ 12g; vỏ quýt lâu năm, cam thảo mỗi thứ 4g. Sắc đặc uống ngày một thang, chia 2 - 3 lần uống trong ngày. Dùng 9 ngày.

Chữa tiểu tiện nhỏ giọt, nước tiểu vàng do nhiệt lâm: Lấy 15 lá xuyên tâm liên tươi, rửa sạch, để ráo giã nát, thêm chút mật ong, hãm nước sôi uống trong ngày. Dùng liền 5 ngày.

Dùng hàng ngày thanh nhiệt giải độc: 30g cây khô đun nước uống hàng ngày.

Điều trị viêm xoang mãn, viêm phổi, viêm phế quản, ho: Xuyên tâm liên 15g, kim ngân hoa 10g, củ bách bộ 10g, củ mạch môn khô 10g. Đun với  1 lít nước uống trong ngày. Dùng liên tục 1 tuần.

Điều trị viêm nhiễm đường tiêu hóa, kiết lỵ: Xuyên tâm liên 20g, khổ sâm 10g đun nước uống trong ngày.

Điều trị viêm gan B: Xuyên tâm liên 15g, cây cà gai leo 25g, cây xạ đen 25g đun với 1 lít nước để uống trong ngày. Bệnh nhân uống liên tục trong 3 tháng.

Điều trị rắn độc cắn: Dùng lá cây giã nát đắp vào vết cắn. Kết hợp dùng 30g thân, lá cây đun nước uống.

Điều trị viêm gan cấp tính: Cây cồng cộng 25g, cây xạ đen 15g, cây an xoa 15g đun nước uống hàng ngày.

Điều trị mụn nhọt, viêm nhiễm ngoài da: Dùng lá tươi giã nát đắp vết thương.

Kiêng kỵ: Theo y học cổ truyền, xuyên tâm liên là vị thuốc lạnh, sử dụng dài ngày có thể gây buồn nôn, tiêu chảy; người tỳ vị hư hàn không nên dùng.

Lưu ý khi sử dụng

• Không dùng cho phụ nữ mang thai (Vì có thể gây sảy thai)

• Người tỳ vị hư hàn không nên dùng

Tác dụng phụ dùng xuyên tâm liên

Bạn sẽ gặp tác dụng phụ nào khi dùng xuyên tâm liên?

Xuyên tâm liên có thể gây ra các tác dụng phụ như:

• Hạ huyết áp
• Vô sinh.
• Buồn nôn, nôn mửa, đau dạ dày

Không phải ai cũng biểu hiện các tác dụng phụ như trên. Có thể có các tác dụng phụ khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các tác dụng phụ, hãy tham khảo ý kiến thầy thuốc hay bác sĩ của bạn.