Châu Thụ

Châu thụ, công dụng cây châu thụ, địa chỉ bán châu thụ

Châu thụ Tên khoa học Gaultheria fragrantissima Wall, thuộc họ đỗ quyên (Ericaceae), tên khác là thạch nam, cây tra, lão quan thảo, là một cây bụi cao 1,5-3m, phân cành nhiều. Cành mảnh mọc nằm ngang và xòe rộng, theo hình zíc zắc, màu đỏ nhạt đến đỏ tía, lá mọc so le. Mùa hoa quả: tháng 1-4.

Cây mọc tự nhiên ở vùng núi cao trên 1.500m thuộc các tỉnh Lào Cai (Sapa), Hà Giang (Đồng Văn, Mèo Vạc), Lai Châu (Sìn Hồ), Cao Bằng (đèo Lê A), Vĩnh Phúc (Tam Đảo), Yên Bái (Mù Cang Chải), Quảng Nam (Trà My), Kon Tum (núi Ngọc Linh).

Các bộ phận của cây Châu Thụ, nhất là lá và vỏ thân chứa tinh dầu nặng hơn nước với hiệu suất 0,6-1,25%. Tinh dầu chứa alcol, ceton, ester và đặc biệt là methyl salicylat với tỷ lệ cao, một hoạt chất có tác dụng sát khuẩn, kích thích, giảm đau, chữa tê thấp,đau lưng, đau dây thần kinh, chân tay nhức mỏi.

Tên thường gọi: Châu thụ

Tên khác: Châu thụ thơm, Gan tiền thơm, Thạch nam, Bạch châu, Lão quan thảo

Tên tiếng Anh: Tên khoa học: Gaultheria fragrantissima Wall. Thuộc họ Đỗ quyên - Ericaceae

Mô tả cây châu thụ

Cây nhỏ cao 3m, phân nhánh nhiều; cành màu đỏ tía, không lông. Lá có phiến bầu dục tròn hay thon, dài 4-6cm, rộng 1-2cm, mép khía răng, có chấm mờ rải rác ở mặt dưới; gân phụ 5-6 cặp; cuống 5-10mm. Chùm hoa ở nách lá; hoa màu trắng hay vàng; tràng hình lục lạc dài 5mm; nhị 10, bao phấn có 2 sừng; bầu có lông trắng. Quả mọng tròn, đường kính 4-5mm, mang đài tồn tại, mập, xanh, khi chín màu đỏ tím sẫm. Hạt nhiều, dài 1mm.

Hoa tháng 1-6, quả tháng 8.

Bộ phận dùng

Cành lá - Ramulus Gaultheriae. Các bộ phận của cây châu thụ, nhất là lá và vỏ thân chứa tinh dầu nặng hơn nước với hiệu suất 0,6-1,25%. Tinh dầu chứa alcol, ceton, ester và đặc biệt là methyl salicylat với tỷ lệ cao, một hoạt chất có tác dụng sát khuẩn, kích thích, giảm đau, chữa tê thấp, đau lưng, đau dây thần kinh, chân tay nhức mỏi.

Thành phần hoá học

Toàn cây, nhất là lá và vỏ bốc ra mùi methyl salicylat. Lá chứa tới 1,25% tinh dầu. Trong lá còn có tanin, arbutin và gaultherin.

Y học hiện đại chỉ dùng tinh dầu châu thụ bằng cách ngâm lá hoặc vỏ thân để tươi trong nước 30o, để yên một đêm cho men tác dụng. Sau đó cất kéo hơi nước lấy tinh dầu. Tinh dầu này được pha chế với liều lượng nhỏ cùng với nhiều vị thuốc khác thành những dạng thuốc dùng xoa bóp như dầu xoa, cao xoa, cao dán. Tinh dầu châu thụ còn là thành phần của thuốc đánh răng và nhiều chế phẩm dùng trừ diệt và xua đuổi côn trùng.

Tính vị, tác dụng

Tinh dầu thơm có tác dụng kích thích, lợi trung tiện, sát trùng. Nó gây co quắp và liệt hô hấp đối với súc vật.

Công dụng cây châu thụ, chỉ định và phối hợp

Lá phơi khô dùng pha nước uống thơm. Quả ăn được. Thường được dùng làm thuốc trị thấp khớp, đau dây thần kinh, chân tay nhức mỏi. Có thể lấy lá đun sôi ngâm rửa hoặc dùng tinh dầu để xoa bóp.

Theo kinh nghiệm dân gian, cả cây châu thụ, trừ rễ, thái nhỏ, nấu với nước cho thật đặc, rồi đợi khi nước ấm, ngâm chân bị đau nhức; đồng thời, lấy khăn bông thấm nước thuốc dùng miết xoa từ đầu gối trở xuống. Ngày làm 2-3 lần. Có thể cho dược liệu đã phơi khô thái nhỏ vào rượu, ngâm trong 15-20 ngày, ngâm càng đặc càng tốt. Dung dịch có mùi thơm mạnh và rất nóng. Khi dùng, lấy bông sạch thấm thuốc xoa đều vào chỗ đau rồi nắn bóp.

Địa chỉ bán châu thụ, nơi bán cây châu thụ

Cây rất ít người sử dụng nên thường không có hàng quý khách liên hệ trước để xem có hàng hay không